Haziran ayında son 14 yılın zirve değerine ulaşan (820) Türkiye CDS primi bugün 774 puan seviyesindedir.
CDS Primi Nedir
Borç alacak ilişkisinde borcun ödenmeme riskini hesaplamak için kullanılan finansal orana CDS denir. İngilizce açılımı Credit Default Swap olan CDS, ülkeler arasında yapılan anlaşma sonucunda alacaklı tarafın borcun ödenmeme riskine karşı alacağını sigortalama maliyeti olarak borca yansıtılır. Bir ülkenin CDS primi yüksekse ondan alacaklı olan tarafın alacağından dolayı sigortalama maliyeti yükseleceğinden dolayı, borçlu ülke daha fazla faiz ödemek zorunda kalır.
Türkiye CDS primi nasıl belirlenir
CDS primi belirlenirken ülkenin sadece bugünkü ekonomik koşulu değerlendirilmez. Geçmiş ekonomik durumu, gelecekteki atılacak ekonomik, politik adımlar gibi bir çok değişken dikkate alınır. Dışarıdaki yatırımcıların güven duyacağı ve sermayenin rahat, belirlenmiş kurallar dahilinde özgürce hareket edebildiği ülkelerde CDS primi düşük olur. Dolayısıyla o ülkelerin kredi maliyetleri de düşer.
CDS primini hesaplamasında her 100 puana karşılık yüzde 1 kredi maliyeti oluşur. CDS primi yüksek olan ülkelerde kredi maliyeti de yüksek olur.
Dış piyasalarda tahvil, bono, eurobond alım satım işlemlerinde CDS kullanılır. Yatırımcının güvenini kazanamayan ülkeler borçlanırken yüksek kredi maliyetlerine katlanmak zorunda kalır.
En belirgin amaç ülkenin alacağını tahsil edememe riskine karşı önlem kendi önlemini almasıdır.
Ülke ekonomisine ait ekonomik göstergeler, para politikaları, ulusal ve uluslararası siyasi gelişmeler o ülkenin CDS primini etkiler.
CDS primi 300 üzerinde olan ülkeler aşırı kırılgan ekonomiler olarak kabul edilmektedir. Bu şekilde tanımlanan ekonomilerin borçlanma maliyetleri yüksek olacağından dolayı, yüksek enflasyon, yüksek dış açık ve sıcak paraya bağımlılık gibi sonuçları doğurmaktadır.
Ülkelerin CDS Primleri
Şubat ayında savaş henüz başlamamışken, Rusya’ nın CDS primi 200 puan seyrindeydi. Şimdilerde ise 69 kat artarak 13.775’ e ulaşmış durumdadır. Türkiye CDS primi ise 774 seviyesindedir.
ÜLKE | S&P Kredi Notu* | CDS Primi |
Rusya | NR | 13775,17 |
Türkiye | B+ | 773,96 |
Brezilya | BB- | 247,6 |
Yunanistan | BB+ | 171 |
Meksika | BBB | 138,55 |
İtalya | BBB | 137,1 |
Çin | A+ | 74,53 |
İspanya | A | 57,4 |
Hong Kong | AA+ | 34,9 |
Kanada | AAA | 33,3 |
Fransa | AA | 22,5 |
Japonya | A+ | 19,4 |
Almanya | AAA | 12,5 |
Norveç | AAA | 11,9 |
İngiltere | AA | 11,04 |
Hollanda | AAA | 10,7 |